W mojej biblioteczce, oprócz książek typowo medycznych jak np. anatomia, fizjologia i atlas człowieka, jest również sporo książek popularnonaukowych. Bardzo często zawierają one istotne informacje, które są opisane trochę prostszym językiem niż w książkach napisanych tylko z myślą o medykach. Chciałbym polecić poniżej opisane pozycje, które według mnie, są zdecydowanie warte uwagi.
DLACZEGO ZEBRY NIE MAJĄ WRZODÓW – ROBERT M. SAPOLSKY
POLECAM! POLECAM! POLECAM! To zdecydowanie moja ulubiona książka przeczytana w zeszłym roku. Profesorowi Sapolsky’emu należą się gromkie brawa za styl napisania tej książki. Naprawdę nie jest łatwo poruszyć tematy z zakresu psychofizjologii stresu i równocześnie nie zanudzić czytelnika tym tematem. Autorowi udało się uzyskać zdecydowanie odwrotny efekt, czyta się bardzo dobrze, a w wielu momentach nawet bawi, ze względu na humorystyczny sposób pisania, co widać nawet w tytule książki i przykładzie tytułowej zebry, która jest kilkukrotnie przywoływana przez Sapolsky’ego.
Autor przedstawia wpływ stresu na nasz układ odpornościowy, sen, odczuwanie bólu, zapamiętywanie, starzenie się, procesy rozrodcze, procesy nowotworowe i wiele innych. Zwraca również uwagę na różnicę oddziaływania stresu krótko i długotrwałego, a także pokazuje bardzo ciekawe różnice w reakcjach u płci męskiej i żeńskiej.
Reakcji stresowych nie da się wyeliminować, więc warto zrozumieć ich sens i wpływ na nasz organizm. Ta książka na pewno w tym pomaga! Ja już wiem, że za jakiś czas, wrócę do niej jeszcze raz.
WSPIERAJ SWÓJ MÓZG. ODMŁADZAJ SIĘ – DANIEL G. AMEN
Autorem książki jest Daniel G. Amen, psychiatra, który stworzył autorski program leczenia i dbania o mózg. Książka opisuje historię 10 osób, które następnie stają się pacjentami doktora i wprowadzają zasady jego terapii. To czym w moich oczach wyróżnił się jego program to wprowadzenie badania SPECT do diagnostyki, a następnie do weryfikacji uzyskanych wyników zastosowanej terapii.
Dr Amen w terapii swoich pacjentów bazuje na wynikach standardowych badań, takich jak np. morfologia krwi, BMI, ciśnienie, pomiar witaminy D, badanie CRP, itd. Do typowych badań dodaje u swoich pacjentów badanie SPECT (skrót ten oznacza tomografię emisyjną pojedynczego fotonu). Badanie pozwala przyjrzeć się przepływowi krwi i aktywności poszczególnych obszarów mózgu. Analiza badania pozwala na wskazanie obszarów o wzmożonej oraz osłabionej aktywności. Obrazowanie metodą SPECT sprawdza się przede wszystkim w pracy z pacjentami z otępieniem, zaburzeniami pamięci, zaburzeniami poznawczymi, depresją, obsesjami, wahaniami nastroju, napadami lęku lub gniewu, po urazach i udarach mózgu.
W książce autor analizuje jakie działania i czynniki wpływają na przyśpieszenie procesów starzenia się mózgu, a jakie na hamowania tych zmian, a nawet na odwrócenie procesów starzenia się. Ponownie jak w większości książek tego typu zasady są dość proste i obejmują:
1. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNĄ
2. ODŻYWIANIE (suplementację jeśli jest konieczna)
3. SEN
4. EDUKACJĘ
5. ODPOWIEDNIO DOBRANE DLA DANEJ OSOBY CZYNNOŚCI AKTYWIZUJĄCE KONKRETNE OBSZARY MÓZGU
Zasady przedstawione w książce są naprawdę proste, wystarczy je wprowadzić w życie. Niech motywatorem do jej przeczytania będzie dla Was cytat z książki:
„Jakość i długość twojego życia są prostym odbiciem jakości podejmowanych przez ciebie decyzji.”
PROJEKT ZDROWIE. SZWEDZKI PORADNIK INTELIGENTA – A HANSEN, CJ SUNDBERG
Projekt Zdrowie” to kolejna pozycja z książek popularno-naukowych, którą chciałbym Wam polecić.
Autorzy książki skupiają się głównie na przedstawieniu badań i dowodów na skuteczność aktywności fizycznej w leczeniu i profilaktyce takich chorób jak np.: cukrzyca, choroby wieńcowe, depresja, nowotwór, zaburzenia nastroju i koncentracji, choroby neurodegeneracyjne. Propagują oni zasadę ‚złote pół godziny’, która mówi o tym, że 30 minut ćwiczeń fizycznych?♂️ dziennie stanowi cudowne lekarstwo działające na nasz organizm wielopłaszczyznowo (na układ ruchu, mózg, układ pokarmowy, układ oddechowy, ekspresję genów, proces starzenia się). Zdecydowanie podpisuję się pod tą zasadą❗️
Książka w prosty sposób tłumaczy również zasady treningu, wpływ treningu interwałowego, a także tłumaczy takie pojęcia jak: trening aerobowy (tlenowy), anaerobowy (beztlenowy), maksymalna wydolność tlenowa (VO2max), próg mleczanowy.
Zachęcam do lektury!
NIEBIESKIE STREFY. 9 LEKCJI DŁUGOWIECZNOŚCI OD LUDZI ŻYJĄCYCH NAJDŁUŻEJ – DAN BUETTNER
‚Niebieskie strefy’ to książki, do których mam duży sentyment i chętnie do nich wracam. Zawarta jest w nich historia 100-latków zamieszkujących pięć różnych miejsc na świecie:
▪ Okinawę w Japonii
▪ Ikarię w Grecji
▪ Loma Lindę w Kaliforni
▪ Nicoyę w Kostaryce
▪ Sardynię we Włoszech
Miejsca te zostały wyznaczone przez dziennikarza Dana Buettnera, którego uwagę zwróciła liczna populacja stulatków zamieszkujących na tych obszarach. Te miejsca zostały przez niego nazwane Niebieskimi Strefami, czyli ogniskami długowieczności.
Książka podpowiada jak zmienić swoje codzienne życie uzupełniając je o dietę i nawyki stulatków. Dan Buetnner, wraz ze sztabem specjalistów, przeanalizował czynniki, które mogły przyczynić się do tego, że właśnie na tych obszarach występuje tak liczna populacja osób długo żyjących. Wyznaczył 9 lekcji, które możemy od nich uzyskać.
Czy zachęciłem Was do sięgnięcia po receptę na długowieczność?
STULECIE CHIRURGÓW – JÜRGEN THORWALD
Wszystkim zainteresowanym historią medycyny, pierwszymi odkryciami i niepokornymi wynalazcami różnych metod leczniczych polecam książkę „Stulecie chirurgów”. Książka powstała na bazie zapisków chirurga H. St. Hartmana, który znaczną część swojego życia poświęcił na podróże po świecie w poszukiwaniu wszelkich znaków rozwoju chirurgii. Naprawdę można pozazdrościć, że był świadkiem tylu różnych ciekawych zdarzeń.
Historia nowoczesnej chirurgii zaczyna się w 1846 roku wynalezieniem narkozy, choć dowiadujemy się, że tak naprawdę od jej wynalezienia do powszechnego użytku i zaakceptowania przez lekarzy minie jeszcze wiele, wiele lat. Czasy przed jej wynalezieniem opisano w następujący sposób: „Wszystko, co było przedtem, jest tylko nocą niewiedzy, cierpienia i bezowocnego macania w ciemności”.
W książce pokazane jest jak trudno być pionierem i jak wiele samozaparcia, odporności psychicznej potrzeba było wielkim medykom. Historia odkrywcy narkozy jest tego najlepszym przykładem. Zdradzę jedynie, że niestety nie kończy się pozytywnie….
Odkrycia, które są opisane w tej książce to narkoza, początki chirurgii jamy brzusznej oraz serca, antyseptyka, początki mikrobiologii. Nie brakuje w niej również polskich wątków, a dokładniej osoby Ludwika Rydygiera! Mamy więc swój akcent w tej historii 🙂
Nie chcąc zdradzać większej ilości informacji, zainteresowanych zachęcam do przeczytania!
CIEŃ HIPOKRATESA. TAJEMNICE DOMU MEDYCYNY – DAVID H. NEWMAN
To jedna z lepszych książek popularnonaukowych, które przeczytałem w ostatnich latach. Porusza sporo informacji dotyczących współczesnego sposobu funkcjonowania medycyny, badań naukowych, firm farmaceutycznych oraz izb/towarzystw lekarskich, efektu placebo, komunikacji na linii lekarz-pacjent. Książka przedstawia również odejście od sztuki i filozofii medycyny wg Hipokratesa na rzecz modelu współczesnej nauki, a więc modelu Kartezjusza. Zdecydowanie zmieniło to sposób mojego myślenia o pracy z pacjentem i współczesnej nauce!
Pozdrawiam,
Tomasz