Stare fińskie przysłowie – „Jos ei sauna, viina tai terva auta, niin tauti on kuolemaksi”, czyli „Jeśli sauna, wódka i smoła nie pomogą, to znaczy że zbliżasz się do śmierci”
To przysłowie pokazuje jakiej dużej siły leczniczej dopatrywali się Finowie w saunowaniu. Oczywiście, nie brałbym tego przysłowia tak dosłownie, ale na pewno sauna może przynieść pozytywny efekt w naprawdę wielu stanach ciała i umysłu.
1. Historia
Choć większość kojarzy saunę fińską i utożsamia początki saunowania właśnie ze Skandynawią, to najprawdopodobniej rytuał brania ciepłych kąpieli przywędrował do nas z Azji. Historia kąpieli w saunie sięga aż do epoki kamiennej. Archeolodzy znaleźli dowody na to, że już w tamtych czasach w Europie, w północnej części Azji oraz na terenie Ameryki Północnej i Środkowej wykorzystywano naprzemienne bodźce zimne i ciepłe. Pierwsze wzmianki o urządzeniach mogących przypominać funkcją teraźniejszą saunę pochodzą sprzed ok. 2500 lat!! To wtedy Scytowie przeprowadzali cieplne kąpiele w namiotach.
Ciekawostką jest również to, że w kronikach Gala Anonima zachowały się także zapiski świadczące o korzystaniu z sauny przez Bolesława Chrobrego i jego kompanów!
Prawdą jest z kolei, że to właśnie Finowie rozpowszechnili wykorzystywanie naprzemiennych gorących i zimnych kąpieli. Słowo 'sauna’ pochodzi właśnie z języka fińskiego i oznacza „pokój, w którym można się ogrzać”.
2. Moje początki
Wszyscy, którzy mnie znają, wiedzą, że ciężko znoszę upały☀. Taka pogoda zawsze odbierała mi siły do działania. Od około 4 lat w miarę regularnie uczęszczam na saunę, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Oprócz bardzo dobrego ogólnego samopoczucia i odporności na infekcje, trzecim głównym zaobserwowanym efektem saunowania jest u mnie poprawa tolerancji na wysokie temperatury latem. Oczywiście nadal zdecydowanie wolę temperaturę wiosenną i nie przepadam za upałami, ale marudzę już trochę mniej:)
Was również chciałbym zachęcić do wprowadzenia takiego zabiegu w ramach odnowy biologicznej.
3. Jaki jest wpływ saunowania na ludzki organizm? Jakich reakcji możesz się spodziewać?
- hartuje organizm, poprawiając funkcjonowanie układu odpornościowego (wzrost odporności na infekcje!)
- przyspiesza podstawową przemianę materii o ok. 40%
- regulacja działania układu autonomicznego
- wpływ na układ hormonalny (szczególnie na układ podwzgórze-przysadka-nadnercza)
- zmniejsza napięcie mięśniowe
- poprawia elastyczność mięśni, więzadeł stawowych, torebek stawowych
- zmniejsza lepkość mazi stawowej, a tym samym poprawia funkcję stawów
- oczyszcza skórę, gruczoły potowe i łojowe z toksyn
- pobudza mechanizmy termoregulacyjne organizmu
- poprawa siły mięśniowej poprzez poprawę ukrwienia
- zwiększa wysycenie krwi tlenem
- korzystnie wpływa na parametry sprawności układu oddechowego
- zmniejsza napięcie układu nerwowego
- wywołuje uczucie przyjemnego pobudzenia, uspokojenie, odświeżenia
- zmniejsza odczucia bólowe u osób z bólem przewlekłym
- poprawia efektywność i głębokość snu
4. Wskazania do korzystania z sauny
- stany po operacjach ortopedycznych (warunkiem jest wygojona rana)
- łagodne postaci chorób reumatologicznych (np. RZS, ZZSK)
- choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa i stawów obwodowych (np. stawy biodrowe, kolanowe, ramienne)
- zespoły bólowe kręgosłupa
- zespoły korzeniowe kręgosłupa
- zespoły bólu mięśniowo-powięziowego
- stany po urazach tkanek miękkich (dopiero po pełnym wygojeniu tkanki)
- stany po urazach stawów i kości (złamania, zwichnięcia – dopiero po okresie zrostu kostnego i wygojenia rany)
- stany po zapaleniu mięśni, stawów, więzadeł, ścięgien, torebek stawowych
- trądzik
- częste infekcje w okresie jesienno-zimowym
- uczucie zmęczenia fizycznego i psychicznego
- dolegliwości okresu klimakterycznego
- choroby kobiece, np. zaburzenia miesiączkowania
- zaburzenia snu
5. Przeciwwskazania do korzystania z sauny
- choroby reumatologiczne w okresie ostrym i narastających dolegliwości (np. RZS, ZZSK)
- ostre stany po urazach tkanek miękkich (mięśni, ścięgien, więzadeł, torebek stawowych) (najwcześniej 2 tygodnie od urazu)
- ostre stany po złamaniu kości i urazach stawów (najwcześniej 4-6 tygodni po urazie)
- gorączka i choroby infekcyjne
- stany pooperacyjne z niezagojoną raną
- choroby skóry o przebiegu ropnym, z owrzodzeniami
- padaczka i stany psychotyczne, choroby neurologiczne z drgawkami
- skłonność do krwawień
- ostre i przewlekłe choroby zakaźne
- choroby oczu (np. jaskra – sauna może zwiększać ciśnienie w gałkach ocznych)
- choroby nowotworowe, choroby narządów wewnętrznych
- choroby układu krążenia (np. stan po zawale serca, ostry epizod wieńcowy, niewydolność krażenia, zapalenia mięśnia serciowego, wrodzone i nabyte wady serca)
- choroby żył, zakrzepy, zakrzepowe zapalenia, zatorowość
- nadciśnienie II i III stopnia
- choroby tarczycy
- ciąża (szczególnie w I trymestrze)
- menstruacja
- bardzo młody wiek (z powodu nie w pełni wykształconych mechanizmów termoregulacji oraz niedojrzałego układu odpornościowego)
Stare przysłowie fińskie „Kaikki muu on turhaa, paitsi saunominen” mówi, że „Wszystko inne jest niepotrzebne, z wyjątkiem sauny”